Biophilic architectuur

Biofilisch ontwerp


Stel je voor dat je ruimtes kunt creëren waarin stress afneemt, productiviteit wordt verhoogd, en het algehele welzijn verbetert… Het kan door verbinding met de natuur te creëren.


Biophilia (biofilie) betekend letterlijk ‘liefde voor de natuur’. Het verwoord de instinctieve behoefte van de mens aan verbinding met de natuur. Of je nu uitwaait op het strand, vanuit je schommelstoel uitkijkt op het groen of de aardse geuren van een bos opsnuift, de verbinding met de natuur stimuleert en inspireert altijd in positieve zin. Dit heeft te maken met de manier waarop onze hersenen informatie verwerken. In een stedelijke omgeving, waar het merendeel van de mensen zichzelf ‘opsluiten’ in gebouwen, kan die behoefte niet worden vervuld. Dit leidt tot overprikkeling van ons aandachtssyteem en maakt mensen letterlijk ziek.
Biofiele architectuur is erop gericht de verbinding tussen mens en natuur in onze gebouwde omgeving te versterken (nature by design). Het resulteert in levende gebouwen waarin mensen zich vitaal en prettig gaan voelen.

Voorbeeld 1: Wereldhave kantoor in Amsterdam © Ditt Officemakers. Ruimte, licht, open, hout en glas, goede zichtlijnen en uitzicht op de binnenplaats.

Biophillic Design for Value

Diverse onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat investeren in een natuurlijke leefomgeving zichzelf terugbetaald. Een biophilic omgeving kan namelijk stress en ziekverzuim verlagen, en tegelijkertijd welzijn, cognitieve functies en creativiteit stimuleren1:

  • Bedrijven: 10% minder afwezigheid en 6% productiviteit verhoging;
  • Zorg: 8,5% hogere genezingspercentages en lager medicijnverbruik;
  • Onderwijs: 20-26% verbeterd leerbegrip;
  • Vastgoed: 58-127% hogere verkoopwaarde voor gebouwen met een uitzicht.
Het integreren van natuur in de gebouwde omgeving is niet alleen een luxe, maar een logische economische investering in gezondheid en productiviteit, op basis van goed onderzocht neurologisch en fysiologisch bewijs2.

Voorbeeld 2: Sora no Mori kliniek in Japan © Tezuka architecten. Een perfecte versmelting van binnen en buiten met veel hout in een bosrijke omgeving. De medische zorgapparatuur is verborgen in de muren.

Biophilic design brings buildings to life

In een biofilisch ontwerp wordt het gebouw één met de natuur3. Dit wordt gerealiseerd door veel daglicht, planten, frisse lucht, geuren, geluiden en uitzicht op groen en water. Er wordt vaak gebruik gemaakt van materialen, patronen en vormen die geassocieerd worden met de natuur4. Denk aan motieven van bloemen en bomen, het gebruik van hout en steen en ronde organische vormen, of meer schematische imitaties zoals Gothische kathedralen, waarin de pilaren en het gewelf symbool staan voor bomen en hun bladerdak.
Daarnaast voorziet biophilic design in een natuurlijke balans en voorziet in composities waarbij rekening wordt gehouden met primaire menselijke behoeften als beschutting, veiligheid en overzicht of uitzicht. In een gebouw dat volgens de biofilische principes is ontworpen worden alle zintuigen betrokken bij een beleving die zo dicht mogelijk bij de natuur staat.

Biofilie in perspectief

Feitelijk wordt biofiel design al eeuwen beoefend, zei het op intuïtieve en iteratieve manier5. Tot de verbeelding sprekende voorbeelden zijn de Egyptische piramides, het Parthenon, de Notre Dame in Parijs of de Taj Mahal in India, Sydney Opera House. Door explosieve verstedelijking en rappe industriële en technologische ontwikkelingen zijn de laatste decennia de negatieve effecten van het uitsluiten van de natuur in onze leefomgeving steeds verder uitgelicht. Voortschrijdend inzicht en onderzoek heeft ons inmiddels geleerd dat een meer systematische en weloverwogen integratie van de natuur in onze leefomgeving essentieel is voor ons dagelijks welzijn en functioneren.

Studioarentz

Biophilic design is een bron van inspiratie voor Studioarentz. Onze ontwerpvisie en de biofilische ontwerpprincipes versterken elkaar en de voordelen voor mens en portemonnee zijn evident. Studioarentz ambieert veel meer slimme nature based toepassingen in kantoren, ziekenhuizen, scholen en woonhuizen.

Bronnen:
1Terrapin Bright Green, LLC. “The Economics of Biophilia: Why Designing with Nature in Mind Makes Financial Sense,” 2012.
2https://www.hermanmiller.com/research/categories/white-papers/nature-based-design-the-new-green/
3Bron: Kellert, Stephen. Nature by Design. The practice of Biophillic Design. Yale University Press, 2018.
4https://www.terrapinbrightgreen.com/report/14-patterns/
5Bron: https://www.terrapinbrightgreen.com/report/biophilic-design-case-studies/

Voorbeeld 4: Betonnen rivieroever woning in China © Tharik Mohammed. Een perfecte verbinding tussen interieur en buitenomgeving. De prominente aanwezigheid van bomen, de natuurlijke verlichting en ventilatie versterken het biofiele effect.
Voorbeeld 5: Singapore’s nieuwste parel in haar iconische “city in a garden” reeks. De recent geopende Jewel terminal van Changi airport. Ontworpen door een architectencollectief geleid door Moshe Safdie. Foto door Nicole Varella.